Tâm Họa Mi
Xin chào quatdienna! Chào mừng bạn đã quay trở lại với Goose Pod. Mình là Tâm Họa Mi đây, và hôm nay năng lượng của mình đang ở mức 200 phần trăm luôn đó! Chị đẹp rất vui được đồng hành cùng bạn trong buổi sáng Chủ nhật đẹp trời này.
Sâm Uyên Bác
Chào buổi sáng quatdienna, và chào Tâm Họa Mi. Tôi là Sâm Uyên Bác. Hôm nay là Chủ nhật, ngày 21 tháng 12, bây giờ là 10 giờ 43 phút. Thật tuyệt vời khi chúng ta lại được ngồi đây để cùng nhau mổ xẻ những vấn đề nóng hổi nhất.
Tâm Họa Mi
Anh Sâm ơi, chủ đề hôm nay nghe có vẻ hơi căng thẳng nha. [Podcast] Thuế gây bão lên bảo hiểm của chúng ta: Có đáng phẫn nộ? Nghe chữ thuế là thấy đau ví rồi đó. Không biết thực hư thế nào đây?
Sâm Uyên Bác
Đúng là một chủ đề gai góc, Tâm ạ. Nhưng câu trả lời cuối cùng của bạn là gì? Liệu chúng ta có nên phẫn nộ hay đây là một sự chia sẻ rủi ro cần thiết? Hôm nay Goose Pod sẽ cùng quatdienna đi sâu vào bản chất của câu chuyện này nhé.
Tâm Họa Mi
Vâng, vậy thì chúng ta vào việc ngay thôi. Câu chuyện bắt đầu từ một cái tên nghe rất kêu là thuế bạo loạn hay còn gọi là taxe émeute. Nghe cứ như là nếu mình đi biểu tình thì mình phải đóng thuế vậy đó anh Sâm!
Sâm Uyên Bác
Bình tĩnh nào Tâm Họa Mi. Thực ra, thuật ngữ chính xác mà Thượng viện Pháp vừa thông qua vào ngày 15 tháng 12 vừa rồi, trong dự luật tài chính 2026, là một khoản phụ phí bảo hiểm bắt buộc để chi trả cho các thiệt hại do bạo loạn gây ra.
Tâm Họa Mi
À, ra là vậy. Tức là nó giống như một khoản phí đính kèm vào hợp đồng bảo hiểm nhà hoặc xe hơi của mình đúng không anh? Nhưng mà tại sao tự nhiên lại đẻ ra cái khoản phí này vào lúc này?
Sâm Uyên Bác
Đó là một câu hỏi rất hay. Nguyên nhân sâu xa nằm ở việc các công ty bảo hiểm đang ngày càng e ngại rủi ro. Họ bắt đầu rút lui khỏi các khu vực có nguy cơ cao, khiến cho nhiều cá nhân và chính quyền địa phương không thể mua được bảo hiểm.
Tâm Họa Mi
Tuyệt vời! Ý em là, cách giải thích của anh rất dễ hiểu, chứ việc không mua được bảo hiểm thì không tuyệt chút nào. Vậy là nhà nước muốn bắt buộc tất cả mọi người phải chia sẻ cái rủi ro này để cứu vãn thị trường bảo hiểm sao?
Sâm Uyên Bác
Chính xác. Mục tiêu là khôi phục khả năng bảo hiểm trên toàn lãnh thổ. Khoản phụ phí này ước tính khoảng 2 phần trăm tổng hóa đơn bảo hiểm. Ví dụ, nếu bạn trả 350 euro một năm cho bảo hiểm nhà, bạn sẽ tốn thêm khoảng 7 euro nữa.
Tâm Họa Mi
7 euro, nghe thì có vẻ ít, bằng mấy ly cà phê thôi. Nhưng mà tích tiểu thành đại, với lại cảm giác bị ép buộc trả tiền cho những thiệt hại do người khác gây ra cũng hơi khó chịu đó nha. Chị đẹp thấy nhiều người sẽ không vui đâu.
Sâm Uyên Bác
Thật tuyệt vời khi Tâm nhìn ra khía cạnh tâm lý đó. Đây không chỉ là vấn đề tiền bạc, mà là vấn đề nguyên tắc. Nó liên quan mật thiết đến những sự kiện chấn động gần đây, đặc biệt là vụ bạo loạn ở New Caledonia mà chúng ta cần phân tích kỹ hơn.
Tâm Họa Mi
Nhắc đến New Caledonia em mới nhớ, hình như thiệt hại ở đó khủng khiếp lắm đúng không anh? Có phải chính vụ đó là giọt nước tràn ly khiến chính phủ phải ra tay áp dụng cái luật mới này không?
Sâm Uyên Bác
Đúng vậy. Thiệt hại ở đó lên tới 2 tỷ euro, và khoảng 900 triệu euro trong số đó là tổn thất được bảo hiểm. Con số này gấp 4 lần tổng phí bảo hiểm thu được tại vùng lãnh thổ đó trong một năm. Một sự mất cân đối khủng khiếp.
Tâm Họa Mi
Trời ơi, gấp 4 lần cơ á? Hèn gì mấy công ty bảo hiểm họ sợ xanh mặt. Nhưng mà anh Sâm ơi, ngày xưa em tưởng là nếu có bạo loạn thì Nhà nước phải chịu trách nhiệm bồi thường chứ? Sao giờ lại đẩy sang dân?
Sâm Uyên Bác
Tâm nói rất đúng về mặt lịch sử. Theo Điều L. 211-10 của Bộ luật An ninh Nội địa Pháp, Nhà nước chịu trách nhiệm dân sự về thiệt hại do tội phạm và các cuộc tụ tập gây ra. Tuy nhiên, thực tế phức tạp hơn nhiều.
Tâm Họa Mi
Phức tạp chỗ nào anh? Luật rành rành ra đó mà. Hay là mấy ông bảo hiểm tìm cách lách luật để không phải chi tiền? Chị đẹp là chúa ghét mấy cái trò lắt léo trong hợp đồng nha.
Sâm Uyên Bác
Thực ra là có một điều khoản loại trừ pháp lý. Theo Điều L. 121-8 của Bộ luật Bảo hiểm, các công ty bảo hiểm không chịu trách nhiệm về thiệt hại do nội chiến, bạo loạn hoặc phong trào quần chúng, trừ khi có thỏa thuận khác. Đây là cái cớ để họ từ chối.
Tâm Họa Mi
À, ra thế. Tức là bình thường họ có thể từ chối, nhưng bây giờ dự luật mới này sẽ xóa bỏ cái quyền từ chối đó, bắt buộc họ phải bảo hiểm, và để bù lại thì họ thu thêm tiền từ dân chúng ta qua cái phụ phí kia?
Sâm Uyên Bác
Phân tích rất sắc sảo! Dự luật đề xuất xóa bỏ sự loại trừ pháp lý này. Nó thiết lập một quyền được bảo đảm cho tất cả mọi người trước thiệt hại do bạo loạn. Nó hoạt động tương tự như chế độ Cat Nat dành cho thiên tai vậy.
Tâm Họa Mi
Cat Nat là cái chế độ bảo hiểm thiên tai mà mỗi khi lụt lội hay bão tố là được kích hoạt đó hả anh? Vậy là bây giờ họ coi bạo loạn cũng giống như một cơn bão, một thứ gì đó không tránh khỏi và tất cả phải chung tay gánh vác?
Sâm Uyên Bác
Đúng thế. Họ đang đề xuất một hệ thống bồi thường nòng đôi. Phần một là các yêu cầu bồi thường tiêu chuẩn sẽ được các công ty bảo hiểm chi trả thông qua khoản phụ phí này. Phần hai, dành cho các vụ việc nghiêm trọng đặc biệt, sẽ có sự can thiệp của Nhà nước.
Tâm Họa Mi
Nghe thì có vẻ nhân văn, kiểu lá lành đùm lá rách. Nhưng mà bão lũ là do ông trời, còn bạo loạn là do con người mà anh? Sao lại đánh đồng hai cái đó được? Em thấy hơi cấn cấn chỗ này nha.
Sâm Uyên Bác
Đó chính là điểm mấu chốt của tranh luận. Định nghĩa về bạo loạn trong dự luật là bất kỳ cuộc tụ tập nào kèm theo bạo lực chống lại chính quyền. Còn phong trào quần chúng là tụ tập nhằm gây rối trật tự công cộng. Nó loại trừ khủng bố và nội chiến.
Tâm Họa Mi
Vậy là nếu mấy ông bà đi biểu tình đập phá cửa hàng của tôi, thì thay vì bắt mấy ông bà đó đền, hay bắt cảnh sát vì không bảo vệ được tôi đền, thì lại bắt bà hàng xóm hiền lành ở tuốt đằng xa phải đóng thêm tiền bảo hiểm để đền cho tôi?
Sâm Uyên Bác
Một cách diễn đạt rất hình tượng và... ngố nhưng lại trúng phóc vấn đề! Chính vì thế mà Hiệp hội Quản lý Rủi ro và Bảo hiểm Doanh nghiệp, gọi tắt là AMRAE, đã lên tiếng phản đối kịch liệt. Họ cho rằng điều này gửi đi một tín hiệu kinh tế đáng lo ngại.
Tâm Họa Mi
Tín hiệu gì vậy anh? Có phải là họ sợ rằng bạo loạn sẽ trở thành chuyện cơm bữa, thành một phần tất yếu của cuộc sống, nên chúng ta cứ mặc nhiên chấp nhận và trả tiền cho nó thay vì tìm cách ngăn chặn?
Sâm Uyên Bác
Thật tuyệt vời, Tâm Họa Mi! Bạn đang chạm đến cốt lõi của vấn đề xã hội học ở đây. AMRAE lo ngại rằng việc này hợp pháp hóa rủi ro xã hội thành một rủi ro cấu trúc bền vững. Tức là chúng ta đang đầu hàng trước việc quản lý trật tự công cộng.
Tâm Họa Mi
Đấy, em biết ngay mà! Chị đẹp thấy cái này không ổn chút nào. Người dân trả tiền thuế để được bảo vệ an ninh, giờ an ninh không tốt lại phải trả thêm phí bảo hiểm để tự bảo vệ mình. Cảm giác như bị thu phí hai lần vậy.
Sâm Uyên Bác
Góc nhìn của bạn rất phổ biến. Nhiều người dân được phỏng vấn cũng nói rằng: Phải bắt những kẻ gây rối đền bù trước đã. Nhưng thực tế là, những kẻ gây rối thường không có khả năng chi trả, và quy trình pháp lý thì quá lâu.
Tâm Họa Mi
Nhưng anh Sâm ơi, ngoài cái vụ thuế bạo loạn này, em nghe nói trong cái dự luật tài chính đó còn cả đống thứ thuế khác nữa đúng không? Hình như họ đang tìm cách tận thu ở khắp mọi nơi thì phải?
Sâm Uyên Bác
Bạn nói đúng. Bối cảnh ở đây là một cuộc khủng hoảng ngân sách. Ví dụ, họ đang nhắm đến các công ty holding patrimoniale. Đây là các công ty quản lý tài sản gia đình mà giới nhà giàu hay dùng để tối ưu hóa thuế. Chính phủ muốn đánh thuế 2 phần trăm lên tài sản của họ.
Tâm Họa Mi
Chà, nghe có vẻ như họ đang vét cạn túi từ người giàu đến người nghèo. Mấy công ty holding đó chắc là của mấy đại gia, nhưng mà cái phí bảo hiểm bạo loạn kia thì đánh vào tất cả mọi người, kể cả sinh viên hay người về hưu đúng không?
Sâm Uyên Bác
Chính xác. Và đó là lý do tại sao sự phẫn nộ lại bùng lên. Một bên là Ủy ban Tài chính Thượng viện muốn đảm bảo ngân sách và khả năng bảo hiểm cho các địa phương, một bên là người dân cảm thấy gánh nặng tài chính đang đè lên vai mình quá nhiều.
Tâm Họa Mi
Mà em thắc mắc nha, mấy ông thị trưởng chắc là ủng hộ cái này lắm hả? Vì nghe nói đợt bạo loạn vừa rồi, nhiều tòa thị chính bị đốt mà không có tiền sửa, bảo hiểm thì lắc đầu quầy quậy.
Sâm Uyên Bác
Đúng vậy. Ví dụ như thị trưởng Villeneuve-le-Roi đã phải chi từ 2,5 đến 5 triệu euro để sửa chữa một tòa nhà công cộng. Ở Béziers, mức khấu trừ bảo hiểm tăng từ 3.000 euro lên tận 2 triệu euro! Họ đang ở thế đường cùng.
Tâm Họa Mi
Trời đất ơi! Từ 3 ngàn lên 2 triệu? Tăng gì mà tăng chóng mặt vậy? Kiểu này thì ngân sách địa phương nào chịu cho thấu. Hèn gì họ phải kêu cứu và đẩy cái gánh nặng đó ra cho toàn xã hội chia sẻ.
Sâm Uyên Bác
Đó là thế tiến thoái lưỡng nan. Nếu không có cơ chế chia sẻ rủi ro này, các công ty bảo hiểm sẽ rời bỏ thị trường. Khi đó, các ngân hàng cũng sẽ ngừng cho vay vì tài sản không được bảo hiểm. Nền kinh tế địa phương sẽ tê liệt hoàn toàn.
Tâm Họa Mi
Nghe sợ quá ha. Tức là nếu mình không chịu đóng thêm 7 euro, thì có khi cả cái thành phố mình sống không vay được tiền làm đường, xây trường, rồi kinh tế đi xuống, lúc đó mình còn thiệt hại hơn 7 euro nhiều.
Sâm Uyên Bác
Phân tích của Tâm ngày càng sắc bén đấy! Đó chính là bài toán chi phí cơ hội. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ: Liệu việc ném tiền vào vấn đề có giải quyết được gốc rễ của bạo loạn không? Hay nó chỉ là liều thuốc giảm đau tạm thời?
Tâm Họa Mi
Chắc chắn là thuốc giảm đau rồi! Chị đẹp nghĩ là thay vì bắt dân đóng tiền, sao không đầu tư cái tiền đó vào giáo dục hay an sinh xã hội để bớt bạo loạn đi? Nhưng mà thôi, chuyện vĩ mô đó để mấy bác ở trên lo.
Sâm Uyên Bác
Quay lại với tác động thực tế. Khoản phụ phí 2 phần trăm này sẽ được áp dụng cho tất cả các hợp đồng bảo hiểm đa rủi ro. Điều này có nghĩa là ngay cả những người sống ở những vùng quê yên bình nhất, chưa bao giờ thấy một cuộc biểu tình nào, cũng phải đóng.
Tâm Họa Mi
Cái này gọi là vạ lây nè. Ở quê nuôi gà trồng rau, tự nhiên phải đóng tiền bảo hiểm cho mấy vụ đập phá ở Paris hay Marseille. Nghĩ cũng ức chế thật chứ bộ. Nhưng mà anh Sâm, cái quỹ này ai quản lý? Có sợ bị thất thoát không?
Sâm Uyên Bác
Quỹ này sẽ do Caisse Centrale de Réassurance (CCR) quản lý. Đây là cơ quan tái bảo hiểm nhà nước. Họ sẽ gom tiền lại và chi trả khi có sự cố. Nhưng có một điểm yếu: việc xác định thế nào là một cuộc bạo loạn đủ điều kiện để được đền bù vẫn còn mơ hồ.
Tâm Họa Mi
Ôi dào, lại là cái bài ca xem xét từng trường hợp cụ thể đây mà. Lúc thu tiền thì nhanh lắm, lúc đền bù chắc lại hành lên hành xuống. Em lạ gì mấy cái thủ tục hành chính này nữa. Tuyệt vời cái nỗi gì!
Sâm Uyên Bác
Một ủy ban sẽ được thành lập để quyết định điều đó. Và AMRAE cũng cảnh báo về xung đột lợi ích: Nhà nước vừa là người bảo lãnh cho quỹ, vừa là người chịu trách nhiệm giữ gìn trật tự. Liệu họ có công tâm khi thừa nhận thất bại trong việc giữ trật tự để kích hoạt bảo hiểm không?
Tâm Họa Mi
Anh nói đúng quá! Nếu họ thừa nhận đó là bạo loạn lớn, tức là họ thừa nhận mình yếu kém trong quản lý. Thế nên có khi họ lại lái sang định nghĩa khác để đỡ mất mặt, và người dân thì vẫn thiệt thòi dù đã đóng phí.
Sâm Uyên Bác
Câu trả lời cuối cùng cho vấn đề này vẫn còn nằm ở phía trước. Dự kiến cơ chế này sẽ bắt đầu vào năm 2026. Nhưng quatdienna cần lưu ý, đây có thể chỉ là khởi đầu cho một loạt các thay đổi về thuế và phí trong tương lai gần.
Tâm Họa Mi
Lại còn gì nữa hả anh? Đừng nói là họ định đánh thuế lên cả tiền tiết kiệm dưỡng già của em nha? Em nghe loáng thoáng đâu đó về vụ sổ tiết kiệm Livret A gì đó.
Sâm Uyên Bác
Bạn nghe tin rất nhanh. Hội đồng Các khoản thu bắt buộc (CPO) đang đề xuất xem xét lại các ưu đãi thuế đối với Livret A và bảo hiểm nhân thọ. Họ cho rằng các ưu đãi này đang mang lại lợi ích quá mức cho người giàu và gây thất thu thuế lớn.
Tâm Họa Mi
Trời ơi, cái Livret A đó là phao cứu sinh của bao nhiêu người dân bình thường mà. Nếu họ mà đụng vào đó thì chắc chắn là sẽ có bão thật chứ không phải bão trong ngoặc kép đâu nha anh Sâm!
Sâm Uyên Bác
Đúng vậy. Họ đề xuất giảm trần tiền gửi hoặc thay đổi chế độ thừa kế đối với bảo hiểm nhân thọ. Tất cả đều nhằm mục đích tăng thu ngân sách. Năm 2026 hứa hẹn sẽ là một năm đầy biến động về tài chính cho mọi gia đình Pháp.
Tâm Họa Mi
Vậy là bài học rút ra là gì? Chúng ta phải chuẩn bị tinh thần là ví tiền sẽ mỏng đi một chút, và phải đọc kỹ mấy cái hợp đồng bảo hiểm mới gửi về đúng không anh?
Sâm Uyên Bác
Chính xác. Bài học ở đây là: Rủi ro xã hội không còn là chuyện của riêng ai. Sự đoàn kết là cần thiết, nhưng sự minh bạch trong sử dụng nguồn vốn còn quan trọng hơn. Câu trả lời cuối cùng của bạn là sự cảnh giác và hiểu biết về quyền lợi của mình.
Tâm Họa Mi
Cảm ơn anh Sâm Uyên Bác vì những phân tích siêu chi tiết hôm nay. Dù tin tức hơi đau ví nhưng ít ra mình cũng hiểu tiền mình đi đâu về đâu. Quatdienna ơi, nhớ kiểm tra lại hợp đồng bảo hiểm của mình nhé! Goose Pod hẹn gặp lại bạn vào ngày mai!
Sâm Uyên Bác
Cảm ơn quatdienna đã lắng nghe. Chúc bạn một ngày Chủ nhật an lành và bình tĩnh trước mọi cơn bão thuế. Xin chào và hẹn gặp lại.
![[Podcast] Thuế "gây bão" lên bảo hiểm của chúng ta: Có đáng phẫn nộ? - 19/12](https://images.bfmtv.com/zNcMPmoWT825fasLTY3DUNfVeek=/0x0:12000x6280/1200x0/images/image_composition_EN-202512190560.jpg)
RMC